Wat is diabetes?
Diabetes is een ziekte waarbij het lichaam suiker niet goed als energiebron kan gebruiken.

 Suiker: voorziet ons lichaam van energie via insuline.

 Insuline: een hormoon dat door de alvleesklier wordt afgescheiden en ervoor zorgt dat suiker gemakkelijker in onze cellen terechtkomt.

Diabetes wordt gekenmerkt door een tekort aan insuline en daardoor een te hoog suikergehalte in het bloed (hyperglykemie).

Er zijn twee hoofdtypen diabetes

diabetes TYPE I

diabetes TYPE II

Enkele cijfers:

• 8% Belgische bevolking met diabetes = ongeveer 1 miljoen getroffen Belgen
• 30% niet gediagnosticeerd
• Een op de 10 Belgen ouder dan 65 jaar heeft diabetes type 2, maar een op de twee is niet gescreend.

De diabetes die de grootste risico’s voor hart en bloedvaten met zich meebrengt, is diabetes type 2. 

Het aantal mensen met diabetes type 2 zal de komende jaren exponentieel toenemen.

De reden: onze steeds sedentairdere levensstijl, de toename van zwaarlijvigheid en onze slechte eetgewoonten.

Waarom is dit ernstig?
Een teveel aan suiker in het bloed beschadigt de wanden van de bloedvaten en verstopt ze. Het bloed stroomt niet meer naar behoren naar de organen, die niet meer de elementen krijgen die zij nodig hebben om te functioneren (zuurstof, glucose, enz.).

 50% van de mensen met diabetes sterft aan hart- en vaatziekten!

Cardiovasculaire complicaties zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij diabetes. De kans om aan een hartaanval te overlijden is bij diabetici 2 tot 3 maal groter.

Diabetes type II is in de meeste gevallen in het begin een asymptomatische ziekte: met uitzondering van hyperglykemie is zij moeilijk op te sporen zonder specifieke screening bij de arts (nuchter bloedonderzoek).

 Maar wie loopt er risico?

• 45+ jaar
• Overgewicht (vooral in de buik)
• Hypertensie
• Overtollig cholesterol
• Tabak
• Familiegeschiedenis

Diabetes en het cardiovasculaire systeem

De cardiovasculaire kwetsbaarheid van diabetici kan op twee manieren worden verklaard.

• Enerzijds bevordert de overmaat aan glucose in het bloed de afzetting van abnormale producten in praktisch alle bloedvaten, zowel de grote slagaders, die welke de hersenen, het hart of de onderste ledematen bevloeien, als de zeer kleine slagaders die bijvoorbeeld het netvlies of de glomeruli van de nieren bevloeien. Deze abnormale afzettingen verzwakken de bloedvaten en maken ze gevoeliger voor de gevolgen van roken, cholesterol en hoge bloeddruk.
• Aan de andere kant verhoogt diabetes het risico op hoge bloeddruk, atherosclerose, coronaire hartziekten en beroerte. Het risico is nog groter als de bloedsuikerspiegel door behandeling slecht onder controle wordt gehouden.

Bij diabetici wordt het risico op aderontsteking (die tot gangreen kan leiden) met 4 tot 6 vermenigvuldigd en het risico op een beroerte met 2 tot 3.

Wat hartaanvallen betreft, is het gevaar tweeledig: niet alleen is het risico om een hartaanval te krijgen groter, maar ook het risico om door een hartaanval te overlijden is groter, namelijk 2 tot 3 maal groter dan bij niet-diabetici. En zelfs als de proefpersoon ermee wegkomt, blijft het daaropvolgende sterfterisico hoger, ongeveer het dubbele van het sterfterisico dat bij de algemene bevolking wordt waargenomen!

Bovendien moet worden opgemerkt dat hart- en vaatziekten bij diabetici vaak geruisloos verlopen, zodat een myocardinfarct de eerste en soms de laatste manifestatie van coronaire hartziekte kan zijn. Dit verklaart waarom alle diabetici moeten worden gescreend op coronaire hartziekte.

Er zijn duidelijke aanwijzingen dat controle van alle cardiovasculaire afwijkingen en risicofactoren minstens even belangrijk is als, zo niet belangrijker dan, glykemische controle voor de langetermijnprognose van diabetici.

Speciale vermelding verdient de bloeddruk, die bij diabetici moet worden verlaagd en op nog lagere waarden moet worden gehandhaafd dan bij niet-diabetici wegens de bijzonder schadelijke invloed van hoge druk op de nierfunctie. Bij diabetici is 130/80 mmHg het maximaal aanvaardbare. Hetzelfde geldt voor LDL-c, dat onder 1 g/l moet worden gehouden.

Maar zoals altijd in de geneeskunde, is voorkomen beter dan genezen. Wat diabetes type 2 betreft, is een gezonde levensstijl, d.w.z. een gezonde en gevarieerde voeding in combinatie met een redelijke hoeveelheid lichaamsbeweging, de beste manier om een gezond gewicht te behouden en het ontstaan van diabetes te voorkomen.