Wat is zwaarlijvigheid?
Obesitas is een abnormale of overmatige ophoping van lichaamsvet. Het is een gezondheidsrisico.

Hoe weet ik of ik zwaarlijvig ben?
Terwijl het lichaamsgewicht wordt uitgedrukt in kilogram, wordt gezond gewicht uitgedrukt als een getal dat rekening houdt met zowel gewicht als lengte. Dit getal is de body mass index (BMI), die wordt berekend door het gewicht in kilo’s te delen door de lengte in meters in het kwadraat.

Bijvoorbeeld, iemand die 75 kg weegt en 1,83 m lang is, heeft een body mass index van 75 / (1,83)², of 22,4 .

Het cardiovasculaire risico van een persoon neemt toe zodra zijn of haar BMI hoger is dan 27, en hoe hoger de BMI, hoe groter het risico. Het bereiken en handhaven van een gezond gewicht door een combinatie van lichaamsbeweging en gezonde voeding is een doeltreffende manier om het cardiovasculaire risico te verminderen.

Wat zijn de oorzaken hiervan?
De twee belangrijkste oorzaken van zwaarlijvigheid zijn :

• Te veel en te rijke voeding;
• Gebrek aan lichaamsbeweging.

Enkele cijfers

Zwaarlijvigheid en de daarmee gepaard gaande lichamelijke inactiviteit zijn waarschijnlijk de twee meest voorkomende risicofactoren in de geïndustrialiseerde landen.

Momenteel heeft in België bijna één volwassene op twee en één kind of jongere op vijf een gewicht dat een bedreiging vormt voor hun hart.  Bovendien staan helaas alle indicatoren in het rood en zijn alle gegevens het erover eens dat de toch al zorgwekkende situatie nog zal verslechteren.

In België ligt de gemiddelde BMI van de totale bevolking net op de grens van overgewicht (24,9 kg/m²).

Waarom is dit ernstig?
Obesitas is een verraderlijke vijand: enerzijds is het op zichzelf een cardiovasculaire risicofactor, anderzijds werkt het het optreden van andere risicofactoren in de hand, met name bloedvetstoornissen en diabetes van type 2.

Mensen met overgewicht of obesitas hebben meer kans op hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte of diabetes, en het bestaan van deze risicofactoren verhoogt de kans op hart- en vaatproblemen.

Welke behandelingen?
Te veel eten en te weinig bewegen zijn de twee belangrijkste oorzaken van zwaarlijvigheid, dus weer gevarieerd, gezond en verstandig gaan eten en zoveel mogelijk bewegen zijn de manieren om weer op een gezond gewicht te komen.

Het aantal kilo’s dat men moet verliezen om weer op een gezond gewicht te komen, hangt uiteraard af van het oorspronkelijke gewicht, maar het is belangrijk te weten dat een gewichtsverlies van 5 tot 10% al positieve gevolgen heeft voor de cardiovasculaire gezondheid, in die zin dat buikvet, dat het schadelijkst is voor het cardiovasculaire systeem, als eerste afneemt bij iemand die afvalt. Een gewichtsverlies van 5-10% brengt de bloedsuikerspiegel en het cholesterolgehalte vaak weer op een normaal peil. Wanneer een individu weer een BMI < 27 bereikt, verdwijnt het verhoogde risico op obesitas.